تاریخچه چسب

تاریخچه

اولین استفاده از چسب در ۲۰۰ هزار سال قبل در ایتالیای مرکزی کشف شد هنگامی که در تکه سنگ توسط قیر پوست درخت توس پوشانده شدند. این اتفاق به عنوان قدیمی ترین کشف انسان برای استفاده از سنگهای قیرپوش در نظر گرفته می شود. چسب قیر درخت توس یک چسب تک جزئی ساده می باشد که پایه گیاهی و به اندازه کافی چسبناک بوده و نسبت به شرایط محیطی آسیب پذیر و شکننده می باشد. اولین استفاده از چسبهای ترکیبی در آفریقای جنوبی کشف شد. در آنجا تکه های سنگی ۷۰ هزار ساله کشف شده اند که به داخل دسته تبر وارد شده اند و با چسبی از ترکیب صمغ گیاهی و گِل اُخری (اکسید آهن طبیعی) پوشش داده شده اند که افزودن گِل اُخری به صمغ گیاهی محصول قوی تری را تولید می کند و مانع از فروپاشی صمغ تحت شرایط مرطوب می شود. توانایی تولید چسبهای قویتر به انسانهای عصر حجر میانه اجازه داد تا تکه های سنگ را با تنوع بیشتری به میله ها وصل کنند که این امر منجر به توسعه ابزارهای جدید شد.

مثالهای بیشتری از استفاده چسب توسط انسانهای ماقبل تاریخ در سایتهای دفن اقوام باستانی کشف شده است. باستان شناسان با مطالعه این سایتها دریافته اند که ۶ هزار سال پیش مردان قبایل مردگان خود را همراه با ظروف گلی شکسته تعمیر شده با رزین های درختان دفن کرده اند. تحقیق دیگر توسط باستان شناسان استفاده از قیرهای سیمانی برای بستن عاج فیل به مجسمه در معابد بابلی حدود ۴ هزار سال قبل از میلاد مسیح را آشکار می کند.

در سال ۲۰۰۰ میلادی یک مقاله کشف مرد ۵۲۰۰ ساله را در مرز ایتالیا-اتریش گزارش داد که متعلقات متعددی همراه او کشف شد که در آنها آثاری از استفاده از چسب ارگانیک برای وصل کردن قطعات سنگ یا فلز به شفت های چوبی مشاهده شد. چسب به عنوان یک رزین آنالیز شد که نیازمند حرارت دادن در طول تولید آن بود.

نخستین ارجاعات به چسبها در ادبیات اولین بار در ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ظاهر شد. سوابق تاریخی بیشتر استفاده از چسب از دوران بین ۱۰۰۰-۱۵۰۰ پیش از میلاد مسیح پیدا شده است. آثار مکشوفه این دوره عبارتند از نقاشی هایی که عملیات چسب زدن چوب را به تصویر می کشد و یک تابوت ساخته شده از چوب و چسب در آرامگاه پادشاه توت عنخ آمون. سایر آثار مصر باستان از چسب حیوانی به منظور اتصال یا لمینت کردن استفاده کرده اند. لمینت کردن چوب برای کمان و مبلمان منجر به طولانی کردن عمر آنها شده است و با استفاده از چسبی بر پایه کازئین (پروتئین شیر). همچنین مصریان باستان خمیرهای پایه نشاسته ای را برای چسباندن پاپیروس به لباسها و گچ ابداع کرده بودند.

از سال ۱ تا ۵۰۰ میلادی یونانیان و رومیان سهم زیادی در توسعه چسبها داشته اند. روکش کاری و معرق توسعه داده شد، تولید چسب از حیوان و ماهی بهبود یافت و سایر مواد استفاده شد. یونانیان استفاده از آهک هیدرات به عنوان ملات را آغاز کردند در حالی که رومی ها ملات آهکی را با استفاده از مخلوط کردن آهک با خاکستر آتش فشانی و شن و ماسه توسعه دادند. این ماده به عنوان سیمان پوزولانی شناخته می شود که در سازه های رومی استفاده شده است.  همچنین رومی ها به عنوان اولین کسانی شناخته می شوند که از قیر و موم زنبور به عنوان درزگیر بین تخته های چوبی در قایق ها و کشتی ها استفاده کردند.

در آسیای مرکزی ظهور مغولها در حدود سال ۱۰۰۰ میلادی به کمانهای با قدرت و برد خوب چنگیزخان شناخته می شود. این کمانها با استفاده از چوب درخت لیمو و شاخ گاو که توسط نوعی چسب ناشناخته چسبانده شده بودند، ساخته می شدند.

در اروپا استفاده از چسب در دوره ۱۵۰۰-۱۷۰۰ میلادی کاهش یافت. پس ازاین دوره کابینت و مبلمان سازان مشهور جهان شروع به استفاده از چسب نمودند. توسعه چسبهای مدرن از سال ۱۶۹۰ با ساخت اولین کارخانه چسب در هلند آغاز شد. این کارخانه چسبهایی از پوست حیوانات تولید می کرد. در سال ۱۷۵۰ اولین کارخانه چسب بریتانیایی برای تولید چسب از ماهی شروع به کار کرد. دهه های بعدی قرن شاهد تولید چسب کازئین در کارخانه های آلمانی و سوئیسی بود. در سال ۱۸۷۶ اولین کارخانه آمریکایی با نام برادران راس برای تولید چسب کازئین شروع به کار کرد.

لاستیک طبیعی از سال ۱۸۳۰ به عنوان ماده اولیه برای تولید چسب استفاده شد. پیشرفتها در صنعت خودروسازی و نیاز به ضربه گیرهای لاستیکی ملزم به داشتن پیوند قوی و پایدار بین لاستیک و فلز بود. این امر موجب تولید چسب پایه حلالی لاستیکی برای اتصال لاستیک به فلز در سال ۱۹۲۷ شد. در سال ۱۹۲۵ صنعت چسبهای نواری حساس به فشار ایجاد شد. کلیدی ترین قدم در توسعه پلاستیکهای سنتزی معرفی پلاستیکهای ترموست با نام کالیت فنولی در سال ۱۹۱۰ بود. دو سال بعد از رزینهای فنولی به عنوان روکش لاک در تخته چندلایه استفاده شد. در اوایل دهه ۱۹۳۰ فنولها اهمیت ویژه ای به عنوان چسب به دست آوردند. دهه های ۱۹۲۰ تا ۱۹۴۰ به واسطه جنگهای جهانی اول و دوم شاهد پیشرفت چشمگیر در توسعه و تولید پلاستیک ها و رزینهای جدید بود. این پیشرفتها از طریق استفاده از مواد جدید منجر به بهبود پیشرفت چسبها شد. با تغییر نیازها و تحولات تکنولوژی، توسعه چسبهای سنتزی جدید تا به امروز ادامه دارد. با این حال، به دلیل قیمت پایین همچنان استفاده از چسبهای طبیعی رایج می باشد.

فهرست